Znaczenie ekonomiczne Hongkongu w regionie Azji i Pacyfiku

mgr Anna Jankowiak
Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Fragment artykułu zgłoszonego na konferencję pt. Procesy integracyjne w regionie Azji i Pacyfiku, która odbyła się 26 listopada 2008 r. na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu.

Hongkong – wybrane wskaźniki ekonomiczne

Hongkong jest Specjalnym Administracyjnym Regionem Chin (SAR – Special Administrative Region), który został utworzony 1 lipca 1997 r. i funkcjonuje w ChRL dzięki zasadzie „jeden kraj, dwa systemy”. Wcześniej należał do Wielkiej Brytanii jednak został on przekazany Chinom na mocy Wspólnej Deklaracji Rządu Chińskiej Republiki Ludowej i Rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z 1984 r. oraz Ustawy Zasadniczej Hongkongu uchwalonej w 1990 r. przez Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych Chińskiej Republiki Ludowej. Ustawa zasadnicza z 1997 r, gwarantuje Hongkongowi brak zmian ustroju politycznego i stylu życia przez 50 lat co jest do dzisiaj przestrzegane.

Hongkong składa się z wielu wysp i stałego lądy, których łączna powierzchnia wynosi 1 104 km, zamieszkały był w 2006 r. przez 6,9 mln ludzi. Gęstość zaludnienia w tym małym państwie to ponad 6,2 tys. ludzi na kilometr kwadratowy. Mieszkańcy to głównie Chińczycy (ok. 95%) a języki oficjalne to chiński i angielski.

Choć Hongkong jest regionem Chin, jest on często traktowany przez światowe organizacje i instytucje gospodarcze jako osobne państwo. Hongkong jest członkiem Światowej Organizacji Handlu jako oddzielne od Chin państwo, jest także reprezentowany indywidualnie w APEC. W pozostałych organizacjach traktowany jest jako część ChRL, jednak zawsze w skład rządowej delegacji chińskiej wchodzą także delegacje z Hongkongu.

Gospodarka Hongkongu znajduje się w bardzo dobrej kondycji o czym może świadczyć wzrost gospodarczy kraju, zaprezentowany wraz ze wzrostami gospodarczymi wybranych państw regionu w tabeli 2. Hongkońska gospodarka znacznie się ożywiła, porównując do końca lat 90. i 2003 r. a jedną z przyczyn może być wsparcie ze strony Chin, w postaci ułatwionego dostępu do swojego rynku dla towarów hongkońskich a także lokowania chińskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na terenie Hongkongu. Bezcłowy dostęp do rynku Chin dla produktów hongkońskich został zagwarantowany na mocy Umowy o Bliższej Współpracy Gospodarczej, co umożliwiło łatwiejszy dostęp do ogromnego, chłonnego rynku chińskiego. Umowa ta gwarantuje zerową stawkę celną lub preferencyjne warunki na wybrane hongkońskie towary eksportowane do Chin. Dużym wsparciem był także rozwój turystyki chińskiej do Hongkongu, co jeszcze bardziej ożywiło gospodarkę Hongkongu, którego udział usług w tworzeniu PKB sięgnął w 2004 r. 90%, podczas gdy rolnictwo wytwarzało nispełna 0,1 % PKB a przemysł 10 %. Wzrost gospodarczy Hongkongu był jednym z najwyższych w regionie w 2006 r. i wynosił on 6,9 % PKB. Inflacja utrzymywała się na niskim poziomie i w 2006 r. wynosiła 2,0%.

Hongkong dysponuje dużymi zasobami dobrze wykształconej siły roboczej, gdyż ponad 3,6 mln mieszkańców jest zdolnych do pracy i w większości znajdują oni zatrudnienie w sektorze usług. W handlu krajowym jak i zagranicznym, a także w gastronomii i hotelarstwie zatrudnionych było 28,8 % wszystkich pracowników krajowych, w finansach, usługach finansowych, ubezpieczeniowych i w nieruchomościach 13,8 % a w branży produkcyjnej 4,3%. Przewidywana długość życia to 82,6 lat, natomiast odsetek potrafiących czytać to 97,1 % ludności.

Hongkong jako oaza podatkowa

W regionie Azji i Pacyfiku, w 2006 r., funkcjonowało łącznie 11 oaz podatkowych wymienionych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Były to między innymi Singapur, Hongkong, Nauru, Labuan czy Samoa. Hongkong, obok Japonii i Singapuru, jest najważniejszym centrum finansowym regionu Azji i Pacyfiku biorąc pod uwagę wielość przeprowadzanych transakcji zagranicznych. Swoje oddziały w 2006 roku miało w Hongkongu 69 ze 100 największych banków świata, w których obsługiwanych jest wiele przedsiębiorstw zarówno z Chin jak i z całego regionu.

System podatkowy Hongkongu jest przejrzysty i nieskomplikowany. Stopy podatkowe są niskie, co jest celowym działaniem rządu, który za priorytet stawia sobie ograniczenie ilości podmiotów gospodarczych uchylających się od płacenia podatków. Największe wpływy do budżetu Hongkongu generowane są z podatku od przychodów, który kształtował się na poziomie 28 % i jego wartość wynosiła w latach 2005-2006 ok. 70 mld USD. W Hongkongu obowiązek opodatkowania nałożony jest tylko na zyski osiągnięte w kraju i wynosi on 16 %, natomiast na zyskach osiągniętych poza granicami kraju a przesyłanych do Hongkongu nie ciąży żaden obowiązek podatkowy. Nie istnieje podatek nakładany na dywidendy wypłacane przez przedsiębiorstwa. Koszt założenia spółki w Hongkongu wynosi 1 250 USD plus opłata rządowa za pierwszy rok funkcjonowania czyli 350 USD, natomiast za kolejne lata to 1 550 USD. Założenie spółki trwa zazwyczaj do dwóch tygodni a minimalny kapitał udziałowy wynosi ok. 130 USD. Spółka musi zostać zarejestrowana w biurze odpowiedzialnym za rejestrację podmiotów gospodarczych (Business Registration Office) i ciąży na niej ten sam obowiązek składania zeznań z prowadzonej działalności jak na spółkach krajowych. Według danych amerykańskiego Departamentu Stanu, w 2007 r. w Hongkongu zarejestrowano 7 279 przedsiębiorstw zagranicznych i szacuje się, iż łącznie działa tam ponad 500 tys. takich firm. Jak podaje Departament Stanu jest to liczba podawana oficjalnie przez Hongkong i może ona różnić się o rzeczywistego stanu rzeczy ze względu na niechęć władz wszystkich oaz podatkowych do upubliczniania liczby swoich klientów.